Quantcast
Channel: Gesond – SARIE
Viewing all 219 articles
Browse latest View live

Maak vuur onder jou metabolisme

$
0
0

In die vorige blog het ek hopelik jou nuuskierigheid oor “sop en maerword” so ’n bietjie geprikkel.

Eet sop en word maer!

Vandag gaan ek meer uitwei oor “warmte” en hoe sop ’n baie maklike manier is om “warmte” deel van jou eetpatroon te maak en so ’n bietjie vuur te stook onder jou metabolisme.

As dit koud is, soek jy warmte. Min mense raak in die winter regtig opgewonde oor ’n groot slaai. Maar sodra daardie bak stomende bredie, patat of poeding uit die oond kom, is daar min keer!

Ongelukkig is tipiese “winterkos” dikwels maar styselrig. En as jy nou reeds insulienweerstandig is of sukkel met ’n vetrolletjie om die middel, is te veel koolhidrate mos iets wat jy moet vermy.

FOTO: Unsplash

FOTO Unsplash

Die goeie nuus is gelukkig dat jy met die slim gebruik van spesifieke kruie jou liggaam se respons op voedsel kan manipuleer – ek praat hier van hoe insulien afgeskei word en hoe goed jou lyf die bloedsuikerbalans ná die ete kan behou.

Eers iets meer oor insulien: Dis ’n hormoon in jou lyf wat moet sorg dat jy die koolhidrate van kos kan gebruik. Maar dit word ook afgeskei as jou lyf sy eie suiker produseer soos en wanneer nodig, byvoorbeeld wanneer jy bant. Te veel insulien en ’n “blokkasie” in die werking daarvan word “insulienweerstandigheid” genoem. Dié toestand is dikwels ’n voorloper vir diabetes. Natuurlik kan jy ook daarop staatmaak dat gewigverlies byna onmoontlik is as insulienvlakke in jou lyf te hoog is (weens voorgenoemde redes). Maar onthou net: Daar is altyd bietjie insulien betrokke by ’n proses iewers in jou lyf en daar bestaan nie iets soos zero insulien nie.

Maar om terug te keer na die slim kos.

Navorsers in Australië het gaan kyk wat met die metabolisme gebeur as mense brandrissie (chilli) eet. Hulle sien toe dat die insulienvlakke ná ’n maaltyd met brandrissie laer was as ná ’n maaltyd daarsonder, én die liggaam se weerstandigheid om insulien effektief te kan gebruik was beter – m.a.w. hierdie mense se insuliensensitiweit het verbeter. Dít is natuurlik altyd goeie nuus vir gewigbeheer!

FOTO: Unsplash

FOTO Unsplash

Maar hulle het ook besef dat dit nogal moeilik is om aanmekaar brandrissie te eet. Gelukkig wys ’n baie groot studie in China dat jy nie elke dag die rissie hoef te eet vir dié resultaat nie, maar net gereeld. Soos met alle gesonde gewoontes is dit dus eerder gereeld bietjies-bietjies wat ’n verskil kan maak, en nie ’n hele hoop op een slag nie.

As dit jou missie is om nou deur hierdie winter te kom en later vanjaar steeds in jou somerklere te pas, is dit ’n goeie plan om jou brandrissie-inname op te stoot. En sop is ’n maklike en heerlike manier om dit te doen!

Dis geensins nodig om dit onmoontlik sterk te maak nie. Selfs ’n lekker brandrissie-suurlemoenskil-pietersielie-garnering by ’n broccoli-sop of hoender-ui-en mielieroomsop is genoeg.

Kry die heerlike resep hier.

Dit is natuurlik nie al voordeel wat ’n spesery soos brandrissie het nie – maar meer hieroor en oor ander speserye in jou sop volgende keer.

Wil jy graag meer weet? Like my op Facebook/bettereat en ook by Twitter/BetterEat en volg my elke dag se betereet lekker inspirasie by Instagram bettereat.betereet.

Groete,

Mariza

Mariza23 copy

– Geregistreerde dieetkundige Mariza van Zyl. In haar nuwe boek, Dik vir dieet (Naledi, R245), beantwoord sy onder meer vrae wat sy gereeld hoor.

The post Maak vuur onder jou metabolisme appeared first on SARIE.


Gwyneth se trendy borrie-latte – is dit gesond?

$
0
0

Dit is okerkleurig, het gesondheidsvoordele en ’n kultus-aanhang. En dit word in gesondheidswinkels en trendy eetplekke van Sydney tot San Francisco verkoop.

Nié ’n koppie stomende koffie nie. Die goue drankie wat Instagram nou domineer, is ’n borrie-latte. Google Food Trends het borrie onlangs as die jaar se “ster-bestanddeel” aangewys. En internetsoektogte na dié geel spesery het sedert November verlede jaar tot nou toe met 56% toegeneem.

Maar wat is die heldergeel drankie wat so gewild by gesondheidsliefhebbers, insluitende aktrise Gwyneth Paltrow, is? “Goue melk” of borrie-latte is die ongewone kombinasie van neutmelk en fyn borriewortel.

Volgens Gwyneth Paltrow se Goop-webtuiste werk dit die beste met amandelmelk, gemmer, klappersuiker, klapperolie en borrie.

Maak dit só

bedien een

• 1 opgehoopte teelepel geskilde en fyngekapte vars borrie
• 1 teelepel geskilde en grofgekapte gemmer
• 1 eetlepel klappersuiker
• 2 teelepels klapperolie
• knippie sout
• 1 koppie amandelmelk

Gooi die borrie, gemmer, klappersuiker, klapperolie en sout in ’n kragtige menger. Verhit amandelmelk oor matige hitte tot naby kookpunt. Gooi in menger en meng tot glad en skuimerig. Gesondheid!

Daarom goed vir jou

Borrie se meteoriese styging is gedeeltelik te danke aan die gesondheidswaarde daarvan. Dit bevat boonop geen kafeïen nie. Dit word reeds 4 000 jaar medisinaal in Suid-Asië gebruik en wêreldwyd algemeen by kerrie en rysgeregte gevoeg. Die vars borriewortel is van die vroegste tye af wyd in medisyne gebruik vir die antioksidant- en anti-inflammatoriese eienskappe daarvan. (Vanweë die hoofbestanddeel, kurkumien.) En die wetenskap het intussen bewys dis nie ouvroustories nie.

Drink soggens ’n teelepel of twee borrie saam met ’n glas water. Of vra by jou gesondheidswinkel vir ’n borrie-aanvulling. WAARSKUWING: As jy egter enige probleme met jou galblaas het, moenie gebruik nie. Dit kan die toestand vererger.

Dit het onder meer die volgende voordele

Spysvertering Sleutelbestanddele in borrie stimuleer die afskeiding van gal, wat spysvertering verbeter en help vir opgeblasenheid en winderigheid (sien WAARSKUWING hierbo).

Lewer Die lewer ontgif (detoks) die bloed deur die produksie van sekere ensieme. Borrie stimuleer die proses. Daar word ook geglo dit verbeter bloedsirkulasie, wat bydra tot ’n gesonde lewer.

Gewig Dit kan dalk help om gewig te beheer. Gal speel ’n belangrike rol in die afbreek van dieetvet en borrie stimuleer die afskeiding van gal. Neem ’n teelepel saam met elke maaltyd (sien WAARSKUWING hierbo).

Gesonde brein Brein-inflammasie word beskou as een van die hoofoorsake van kognitiewe toestande soos Alzheimer-siekte. Borrie bevorder breingesondheid in die algemeen, deur die verwydering van plaak en die bevordering van suurstof-vloei. Dit kan dalk Alzheimer-siekte voorkom of die verloop daarvan vertraag.

Artritis Die anti-inflammatoriese eienskappe van borrie kan bydra tot die behandeling van osteoartritis sowel as rumatoïede artritis. Die antioksidant-eienskappe vernietig vrye radikale wat liggaamselle beskadig.

Diabetes Dit kan help om insulienvlakke te normaliseer en verminder insulienweerstandigheid, ’n voorloper van diabetes tipe 2. Raadpleeg jou dokter as jy medikasie vir diabetes gebruik, aangesien dit lae bloedsuiker kan veroorsaak.

Bronne: The Guardian, Goop, Daily Mail, Health Herbs 365, Top 10 Home Remedies

The post Gwyneth se trendy borrie-latte – is dit gesond? appeared first on SARIE.

Joga – beter as wat jy dink!

$
0
0

Namaste! Vandag is wintersonstilstand en dié kortste dag het verbygevlieg. Het jy geweet dis ook die Verenigde Nasies se Internasionale Joga-dag? Of jy nou op jou kop kan staan of nie, as jy eers joga se gesondheidsvoordele verstaan, sal jy weet waarom so baie mense fans is van dié antieke vorm van oefening. Van Hollywood-sterre tot gewone mense.

Ons eerste Voorbladgesig-wenner, Alrie Velleman, is een van hulle. Sy het in Maart vanjaar joga begin beoefen nadat ’n vriendin dit aanbeveel het.

“Ek het baie gesukkel met angs en ’n vriendin het gesê sy dink ek moet joga probeer. Ek het dadelik ’n joga-ateljee se nommer gekry en was van die eerste dag af mal daaroor!”

20160620_165557

In ons haastige, haastige wêreld, met stres wat soos ’n plaag onder ons maai, is joga ’n doeltreffende manier om tot stilstand te kom. Sodat jou siel jou liggaam kan inhaal, om ’n ou Indiaanse gesegde te leen.

Alrie sê sy kon ’n verskil ná byna 4 maande voel. “Ek is meer bewus van hoe ek beweeg en voel, en selfs my drawwery het baie verbeter. Behalwe vir die fisieke voordele, het joga ’n baie positiewe uitwerking op my gemoed gehad. Ek voel meer connected en het geleer om na my liggaam te luister. Deesdae volg ek ook meestal ’n vegetariese dieet.”

20160620_165813

Joga is ’n reeks oefeninge so oud soos die Egiptiese sfinks – en dít is sowat 5 000 jaar. Die tydskrif Time het al geskryf joga kan die mediese wonderwerk van die toekoms wees. Of pure wensdenkery. Die navorsing wat gereeld in mediese joernale verskyn oor die gesondheidsvoordele daarvan, wys dis waarskynlik méér as net in jou kop.

Daar is ook verskillende tipes joga vir elke lyf en persoonlikheid.

Hatha, aan te beveel vir beginners, is stadig en fokus op strek en om die posisie te behou; Ashtanga is vinnig en daag jou fisiek uit; Kundalini, ’n meer spirituele ervaring, verwag meditasie en dreunsang; en Vinyasa gaan oor die sinchronisering van beweging en asemhaling. Met Bikram word die vertrek kunsmatig verhit (sowat 40 °C), en jy sweet soos nog nooit vantevore nie.

Binne vier maande het Alrie al baie oor haarself deur joga geleer.

“Die belangrikste goed wat ek geleer het, is om mooi met myself te werk, na my liggaam te luister en geduldig te wees. Ek kan byna op my kop staan! SARIE sal die eerste wees om te weet as ek die headstand vir ’n minuut kan hou!”

20160620_165413

Charis van den Heever, SARIE se skoonheidsredakteur, doen al byna agt jaar joga. Sy het afgeskop met Hatha en doen deesdae Ashtanga (’n kragtige vorm met ’n vasgestelde reeks bewegings waar jy van die een posisie na die ander vloei).

Die krygsmanposisie help om jou arms en bene sterker te maak. FOTO: Phyllis Green, geneem in die James and Ethel Gray Park, Johannesburg

Die krygsmanposisie help om jou arms en bene sterker te maak. FOTO Phyllis Green, geneem in die James and Ethel Gray Park, Johannesburg

“Daar is niks soos joga om jou spanningsvlakke onmiddellik te laat daal nie. Omdat jy diep moet  asemhaal én daarop moet konsentreer, dwing dit jou om in die oomblik te wees en kalm te raak. Wanneer ek gereeld joga doen, is ek in die algemeen rustiger en meer gefokus.

“My figuur was van jongs af nogal vorentoe geboë. En nou is ek kiertsregop. Ek kan dit self eintlik nie glo nie. En hoewel ek nie gewig verloor het nie, is ek fermer en my spiere beter gedefinieer. Ek het nog nooit so goed in my lyf gevoel nie. Ek voel sterker en baie meer soepel as in my tienerjare en vroeë twintigs.’’

Haar wenke

• Spring weg met ’n beginnerklas waar die instrukteur jou presies wys wat om te doen. Joga is tegnies en dis belangrik om uit die staanspoor te leer waar jou voete, hande en arms moet wees. En hoe om asem te haal terwyl jy die verskillende oefeninge doen.

• Beproef verskillende vorms van joga totdat jy ’n soort kry waarvan jy hou en waarmee jy sal kan volhou.

• Daar is wonderlike video’s op die internet waarop instrukteurs presies verduidelik hoe om sekere oefeninge te doen. Sien dit as ekstra hulp. “Sedert ek dit doen, het my joga drasties verbeter,” sê sy.

Lees meer oor joga HIER

 

The post Joga – beter as wat jy dink! appeared first on SARIE.

Botter toe nie so sleg vir jou!

$
0
0

Botter het ’n swak reputasie as dit kom by gesonde eetgewoontes, maar nou ná jare van die sondebok wees, wys nuwe navorsing dat die matige inname van botter dalk nie sleg is vir jou nie.

Algemene botterverbruik verhoog nie jou risiko vir hartsiektes nie, volgens ’n nuwe studie deur voedingswetenskaplikes van die Friedman-skool vir Voedingswetenskap en Beleid aan die Tufts-universiteit in Boston. Hulle het bevind dat ’n eetlepel botter per dag geen beduidende verband gehad het met kardiovaskulêre siektes of beroerte nie. Dit kan selfs die risiko vir diabetes tipe 2 effens verlaag.

Dit was een van die grootste studies nog en die wetenskaplikes het die resultate van 9 studies onder ongeveer 640 000 mense in 15 lande sedert 2005 geanaliseer. Dr. Laura Pimpkin het oor die resultate gesê dat botter ’n “middle of the road”-voedselsoort is: gesonder as suiker en stysel, maar nie so goed soos olyfolie nie, het TIME berig.

Volgens ctv.news het Darisuh Mozaffarian, medeskrywer van die Tufts-studie gesê: “Ons resultate het gewys dat botter nie gedemoniseer moet word nie, maar ook nie gesien word as ’n roete tot goeie gesondheid nie.”

Bron: The New Daily en CTV News

Lees nou

Maak jou eie botter – Herman wys jou hoe

2 000 jaar oue botter ontdek en dis eetbaar!

The post Botter toe nie so sleg vir jou! appeared first on SARIE.

Eet sjokolade sonder skuldgevoel

$
0
0

Sjokolade is lank as ’n groot (effens verbode) bederf beskou. Nou wys ál meer studies veral donkersjokolade en kakao is goed vir jou gesondheid. Dit kan jou onder meer teen beroerte en hartaanvalle help beskerm.

1. Koop

Sjokolade met meer as 35% soliede kakao. (Kyk op die verpakking.) Hoe meer soliede kakao, hoe minder is die ander bestanddele soos suiker en melk. Eet ’n blokkie of twee per dag – méér het nie enige bykomende voordeel nie, wys Italiaanse navorsing.

2. Vir aroma

Sjokolade het meer as 300 chemiese bestanddele wat geur verskaf. Dit komplementeer gesonde kosse, soos aarbeie, frambose, suurlemoen, saffraan, pistasieneute, kokosneut, neutmuskaat, gemmer en rooipeper.

3. Wenke

Gooi vir die lekker 1 eetlepel gesmelte sjokolade/kakaopoeier per porsie oor

  • vars, krakerige blomkool en broccoli
  • seekos, bv. garnale en vis
  • bloukaas of karringmelk

4. Kook met kakao

Gooi ’n teelepel gekapte kakaobone (cocoa nibs) in ’n smoothie. En ’n eetlepel in gebak of ander geregte. Dit gee ’n sjokoladegeur aan kos, sonder dat jy geprosesseerde sjokolade hoef te gebruik.

Nog idees

• Voeg ’n knippie fyngemaalde kakaobone by koffie.

• Sprinkel ’n bietjie oor avokado – dit bring die romerige, soet smaak na vore.

Bron: Sunette Kotze, geregistreerde dieetkundige en eienaar van The Health Shop: E-Spice, Magalieskruin, Pretoria

Kontak | 012 548 2762 | www.healthline.co.za

The post Eet sjokolade sonder skuldgevoel appeared first on SARIE.

Muskiete-jag: daarom is muskiete agter jóú bloed aan

$
0
0

Jy kan in ’n skare wees en die enigste muskiet in ’n omtrek van tien kilometer sal soos ’n missiel op jou afpyl. Kolskoot, elke keer!

Jou “bloed is soet”, sê ons dan.

Dalk nie so vergesog soos dit klink nie. Muskiete hét sekere “landingsvoorkeure” – en een daarvan het hoeka met jou bloed te doen.

Is jou bloedgroep tipe O? Wel, jy en jou ander O-maters deel dalk ’n neiging om ’n sekere reuk af te skei waaroor dié mini-vampiere gek is. Dis nou volgens ’n studie in die Journal of Medical Entomology.

FOTO Unsplash

FOTO Unsplash

Die klein rakkers gee ook blykbaar voorkeur aan mense wat pas bier gedrink het. Muskiet- pleks van leeu-plesier, soos die advertensie jare gelede verkondig het? Dit het net nie dieselfde trefslag nie, nè. Ieder geval, ’n studie in Wes-Afrika het gekyk na mans wat óf bier óf water moes drink. En bier het die vrywilligers keer op keer meer aantreklik vir die muskiete gemaak, volgens die navorsing in die joernaal PLOS ONE. 

FOTO Tetra Images / Getty Images / Gallo Images

FOTO Tetra Images / Getty Images / Gallo Images

Swanger? Reg geraai, jy is muskietkos en lok twee keer soveel muskiete as jou nie-swanger susters! Vroulike muskiete (die soort wat byt) “raak hoog” op koolsuurgas. Hulle het spesiale senuwee-reseptore wat hulle help om dit in die omgewing waar te neem. Wat het dit met jou baba-boep te doen? Vroue in die later fase van swangerskap asem 21% meer koolsuurgas as normaalweg uit, volgens navorsing in die joernaal The Lancet. Maar dis nie die enigste rede nie. As jy swanger is, stel jy meer “onstabiele” (volatile) reuke vry wat insekte aantrek, sê ’n entomoloog aan Cornell-universiteit in Amerika.  Dis nie so erg soos dit klink nie! Lees meer hier.

Vir meer redes hoekom muskiete jóú altyd uitsonder, klik hier.

The post Muskiete-jag: daarom is muskiete agter jóú bloed aan appeared first on SARIE.

Eerste entstof teen kanker nóg – en tog nie betyds toegedien

$
0
0

Vandag is Internasionale Hepatitis-bewusmakingsdag en die tema is “uitwissing”. Meer as 2,5 miljoen Suid-Afrikaners het waarskynlik chroniese hepatitis B en het dus ’n verhoogde risiko vir lewerkanker. Dis wêreldwyd die derde grootste oorsaak van sterftes weens kanker.

Hepatitis is inflammasie van die lewer, veroorsaak deur verskeie virusse bekend as hepatitis A, B, C, D, E.

Jy kan teen die hepatitis B-virus (HBV) ingeënt word. Dit is inderdaad die eerste entstof teen kanker – omdat dit jou immuun teen die virus maak, voorkom dit ook chroniese infeksie en die gevolge daarvan, soos littekenvorming van die lewer (sirrose) en lewerkanker. Die HBV-entstof by geboorte kan die oordrag van HBV van ma na kind voorkom. Maar in Suid-Afrika en baie ander Afrika-lande suid van die Sahara word dit eers op ses weke toegedien. Die baba is dus by geboorte blootgestel aan infeksie.

Die voorkoms van HBV en MIV saam versnel die ontwikkeling van lewerkanker, volgens navorsing aan die Universiteit Stellenbosch se fakulteit medisyne en gesondheidswetenskappe. Die meerderheid van sulke pasiënte is jong, swart mans. En omdat dit dikwels in ’n laat stadium gediagnoseer word, is die kanse op oorlewing baie skraal. Sowat 50% sterf binne ’n jaar ná diagnose.

*Dis Internasionale Hepatitis-bewusmakingsdag en die tema is “uitwissing”.

Besoek: www.sun.ac.za/health of Facebook

 

The post Eerste entstof teen kanker nóg – en tog nie betyds toegedien appeared first on SARIE.

Vitamien D vir verkoue – die nuwe vitamien C?

$
0
0

Een uit 5 kinders in SA het ’n tekort aan vitamien D. En tot 2 uit 3 Suid-Afrikaners kan doen met ’n bietjie van dié sonskyn-vitamien. Dis die bevindings van twee afsonderlike studies.

Dit ten spyte daarvan dat ons land geseën is met ’n oorvloed sonskyn  – die hoofbron daarvan. Jy moet 20 minute per dag in die son kom vir jou dosis D. Die vangplek: Dit moet sonder sonskerm wees.

In Amerika is dit die vitamienaanvulling wat die beste verkoop, selfs meer as multi-vitamiene.

Want hoor net hier: Amerikaanse navorsing wys vitamien D-aanvullings kan kinders se risiko vir griep met tot 42% verminder. En dis net so belangrik as vitamien C, selfs meer, om jou liggaam te help om teen verkoue en griep te veg. Inderdaad het ’n oorsig van 72 studies geen beduidende effek van vitamien C-aanvullings op verkoue gevind nie. Die C in groente en vrugte het wel ’n positiewe uitwerking.

FOTO Unsplash

FOTO Unsplash

Dis góéd vir jou

• Sonlig stimuleer die produksie van serotonien, die liggaam se sogenaamde goedvoel-hormoon. Dit verbeter dus jou bui, keer depressie, laat jou beter slaap en kan jou selfs help om gouer van reisroes te herstel.

• Dit gee jou immuniteit skop. Vitamien D is noodsaaklik om jou immuunstelsel se “vegters” te aktiveer en jou dus te beskerm teen van griep en voedselvergiftiging tot selfs kanker, volgens Deense navorsing.

• Dit verlaag cholesterol. Volgens Britse navorsers is dit waarskynlik die rede waarom mense in die kouer noordwestelike dele van Europa meer aan hartsiektes sterf as in die sonnige Mediterreense lande.

• ’n Tekort daaraan kan tot vetsug lei, aldus Skotse navorsing. Dit beheer die hormoon leptien wat jou brein laat weet jy is versadig. As jy aan vetsug ly, produseer jy ’n tiende minder vitamien D as mense wie se gewig normaal is.

• Vitamien D help jou liggaam met die opname van kalsium. Dis dus noodsaaklik vir beengesondheid en osteoporose.

• Lae vlakke word gekoppel aan onvrugbaarheid, endometriose en polisistiese-ovarium-sindroom. Dit kan dalk ook ’n rol speel by pre-eklampsie (hoë bloeddruk tydens swangerskap), vroeë geboortes, bakteriële vaginale infeksies en gestasie-diabetes, ’n toestand wat laat in swangerskap verskyn en gewoonlik daarna verdwyn.

• Hoë vlakke van vitamien D word gekoppel aan ’n laer risiko vir Alzheimer se siekte, volgens ’n Franse studie. En Amerikaanse navorsers het bevind lae vlakke van die vitamien by ouer vroue word verbind aan ’n groter kans dat die geheue verswak.

Mood Unsplash Son

Onthou dié algemene riglyne

• Kom minstens 4 – 6 keer per week sowat 20 minute per keer in die son. Jy moet ’n veloppervlakte gelykstaande aan jou gesig en voorarms aan die son blootstel (sonder sonskerm). Doen dit in die somer voor tienuur soggens en ná vieruur smiddae. Veral mense wat heeldag op kantoor is, moet tyd maak om in die son te kom, naweke of smiddae ná werk. Maar moenie in die son braai nie.

• Dis moeilik om vitamien D net deur jou kos in te kry. In Europa word dit juis om dié rede veral by suiwelprodukte gevoeg. Bronne is eiers, salm, tuna (die vetterige rou soort, nie die blikkies nie), sardientjies en volroommelk. Visolie (soos lewertraan) is ook ryk daaraan.

• Aanvullings. As jy nie ’n tekort het nie, kan jy 200 IU per dag neem, sê die geregistreerde dieetkundige Mariza van Zyl. Neem dit saam met kalsium en magnesium sodat al drie optimaal opgeneem kan word, beveel sy aan. (Kalsium 600 – 900 mg/dag, magnesium 300 – 450 mg/dag.) Vitamien D₃ (cholekalsiferol) is meer doeltreffend as D₂ (ergokalsiferol). Jy het vir D₃ gewoonlik ’n voorskrif nodig. As ’n bloedtoets wys jy het ’n tekort, moet jy aanvullings onder toesig van ’n dokter neem. Die Amerikaanse vitamien D-raad beveel dan 5 000 IU/dag aan.

• Sonbeddens? Nee! Dit blokkeer meestal die son se UVB-strale (wat nodig is vir die vervaardiging van vitamien D), maar nie die UVA-strale nie. Dit is ’n risikofaktor vir melanoom, sê dr. Izolda Heydenrych, ’n dermatoloog van Kaapstad.

*Dis-Chem het Augustus as vitamien D-bewusmakingsmaand verklaar

Lees nou

Eet jou verkoue weg

Eet sjokolade sonder skuldgevoel

Oefenprogram van nét 12 minute

The post Vitamien D vir verkoue – die nuwe vitamien C? appeared first on SARIE.


Rio(ol)-water kan atlete laat hol …

$
0
0

 

…  vir die verkeerde rede

Daar’s riool in Rio se water waar die Olimpiese Spele Vrydag afskop.

Raad aan die seiljagvaarders, roeiers en langafstandswemmers wat die poskaartmooi water gaan aandurf: Hou jul monde toe.

Dis besmet met menslike riool en krioel van gevaarlike virusse en bakterieë, volgens ’n studie van 16 maande lank deur die Associated Press. Selfs net 3 teelepels van die water kan jou glo hewig siek maak met byvoorbeeld maag- en respiratoriese siektes, en (hoewel skaars) selfs hart- en breininfeksie.

Nie net die atlete kan deurloop nie, maar ook toeriste op die goue strande van Ipanema en Copacabana, dui AP se toetse aan.

Sedert AP se aanvanklik resultate verlede jaar bekend gemaak is, tref atlete omslagtige voorsorgmaatreëls om siekte te voorkom. Die voorkomende gebruik van antibiotika, bleik van roeispane en dra van plastiek-pakke om kontak met die water te verminder is van dié maatreëls, berig Sport.yahoo.com.

Antibiotika kan voorkomend vir bakterieë help, maar niks aan virusse doen nie.

Die volgende goggas word onder meer aangetref in water met menslike afval, volgens die webblad Livescience.com.

• Adenovirusse: Respiratoriese siektes, gastroënteritis, of inflammasie van die maag en derms.

• Norovirus: Baie algemeen en veroorsaak diarree en vomering.

• Rotavirus: Ernstige, waterige diarree, koors en vomering.

• Hepatitis A: Dit veroorsaak lewer-infeksie. Soms geen simptome nie, of koors, naarheid, vomering, donkerkeurige urine en geelsug. Jy kan daarteen ingeënt word.

• Astrovirus: Akute diarree, kom nie so algemeen voor nie.

• Kriptosporidiose: ’n Parasiet wat waterige diarree veroorsaak.

Of jy werklik gaan siek word, hang af van ’n reeks faktore, waaronder jou immuniteit, volgens die webtuiste. Minder as 10% van die atlete, sowat 2-5%, sal waarskynlik aangetas word.

Sommige sal ook nie dadelik siek word nie, maar wel op lang termyn. Infeksies kan in sommige gevalle die natuurlike bevolking van bakterieë in jou derm versteur. Dit kan later die sneller wees vir ’n outo-immuunsiekte, as jy ’n geneigdheid daartoe het.

Indien Suid-Afrika se watersport-deelnemers dalk bekommerd is, hou hulle dit in dié stadium vir hulself, berig Netwerk24.

“Die enigste storie wat ons gehoor het oor die water, gaan oor Roger Barrow, die SA roei-afrigter. Hy het een dag (by Rodrigo de Freitas) afgebuk en van die water gesluk. Die mense van die ander lande wat dit sien gebeur het, het byna dood neergeval. Maar hy het niks oorgekom nie en die roeiers is nie bekommerd nie,” het die Suid-Afrikaanse span se chef de mission, Tubby Reddy, gesê.

Bykomende bronne: The Atlantic, Forbes, New York Times

The post Rio(ol)-water kan atlete laat hol … appeared first on SARIE.

Adele se dieet – en dit wérk glo!

$
0
0

Die Grammy-wenner Adele het dié dieet beroemd gemaak. SARIE se dieetkundige, Mariza van Zyl, sê dit kan jou dalk net goed doen!

Jy kan glo sowat 3 kg (7 pond) in ’n week verloor. Dis nou as jy jou bord vollaai met sogenaamde SIRT-kosse.

Dié kosse aktiveer spesifieke ensieme in die liggaam, wat sirtuïen genoem word en belangrike take in die liggaam het.

Nie net beskerm dit liggaamselle sodat dit nie afsterf as dit aan stres blootgestel word nie, maar dit reguleer ook inflammasie, metabolisme en veroudering. En beïnvloed die liggaam se vermoë om vet te verbrand en die metabolisme ’n hupstoot te gee. Só voer die Britse voedingkundiges Aidan Goggins en Glen Matten aan in The Sirtfood Diet (2016).

San Jose, CA / SAP Center / Jul 30

A photo posted by @adele on

St. Paul, MN / Xcel Energy Center / Jul 6 A photo posted by @adele on

Die dieet

Die tien algemeenste SIRT-kosse is groentee, donkersjokolade (minstens 85% kakao), appels, sitrus, borrie, rooiwyn, pietersielie, kool, bloubessies en kappertjies.

Die eerste drie dae kan jy net 4 200 kJ p/d inneem by wyse van 3 groensappe (kool, pietersielie, seldery, groentee, groenslaai en suurlemoen). En een maaltyd ryk aan SIRT-kosse: Byvoorbeeld kalkoenskyfies (escalope) met salie, kappertjies en pietersielie; hoender-en-kool-kerrie; en garnaal-roerbraai met bokwiet-noedels (buckwheat). Van dag 3-7 kan jy 6 300 kJ inneem.

Daarna volg ’n instandhoudingsfase van 14 dae. Die skrywers glo dis ’n realistiese manier om gewig te verloor én dit af te hou. Op langtermyn beveel hulle aan jy eet drie gebalanseerde maaltye ryk aan SIRT-kosse en drink een groensap per dag.

Wat sê ons dieetkundige?

Wanneer die produksie van die SIRT-ensieme verhoog word, kan die liggaam se gebruik van vet of koolhidrate teoreties verhoog, sê Mariza van Zyl, Kaapse geregistreerde dieetkundige en skrywer van Dik vir Dieet (Naledi, 2015).

Die sogenaamde SIRT-kosse is egter nie die enigste manier om die ensieme te “aktiveer” nie. ’n Lae kJ-dieet doen dit óók, en dis juis een van die redes waarom “min eet” geassosieer word met langlewendheid (longevity). En waarom ’n oormaat kJ, hetsy afkomstig van proteïen, vet of koolhidrate, ’n groot rol speel in vinniger veroudering en by siektes.

Dan is die sogenaamde SIRT-kosse boonop baie gesond, want dis ryk aan fenole en ander aktiewe fito-nutriënte wat gesondheidsvoordele inhou. Volg jy dus die dieet, kan jy nie anders as om ’n oormaat “gesonde” groente en vrugte in te neem nie.

“Hoewel baie mense sal sê 4 200 kJ p/d is hopeloos te min, is dit ’n maklike manier om ’n metabolisme wat ‘verstop’ is weens te veel kos (vet, proteïene en/of koolhidrate) ’n hupstoot te gee en weer aan die gang te kry,” sê sy.

WAS

A photo posted by @adele on

Is dit volhoubaar?

Volgens haar bepaal jou genetiese samestelling watter soort dieet vir jou ideaal is. As jy bv. geneties min koolhidrate moet eet en jy lê weg aan SIRT-kos se appels en lemoene, gaan jy dalk nie gewig afskud nie. Net so as jy vetsensitief is, maar SIRT-kosse by ’n vetryke dieet voeg. 

Die inskakeling van SIRT-kosse by jou dieet dien dalk net as motivering om kossoorte wat dikwels in ons Westerse eetpatroon afwesig is, bv. kappertjies, borrie en pietersielie, ’n plek op ons spyskaart te gee, reken Mariza.

Lees nou

Eet sjokolade sonder skuldgevoel

The post Adele se dieet – en dit wérk glo! appeared first on SARIE.

Riller: Kolle op Michael Phelps se lyf

$
0
0

Die Amerikaanse swemmer Michael Phelps het onlangs sy 21ste goue medalje by die Olimpiese Spele gewen. Maar dis nie net sy spiere wat jy by die swembad raaksien nie – Michael het ook groot pers kolle op sy lyf. En dis als te danke aan cupping.

Cupping klink soos ’n nuwe Hollywood-gonswoord. Bekendes soos Jennifer Aniston, Gwyneth Paltrow, Victoria Beckham, David Arquette en Jessica Simpson pronk ook graag met hierdie kolle.

Dis veral Gwyneth wat dit al vir jare doen, berig The Independent.

Maar die gebruik is al eeue oud.

Wat is cupping presies?

Volgens WebMD is cupping ’n vorm van alternatiewe medisyne en die gebruik kom al eeue in China en selfs antieke Egipte voor. Glasies word vir 5 tot 10 minute onderstebo op die vel geplaas om ’n suig-effek te veroorsaak. Die vel word letterlik soos ’n doppie in die glasie ingesuig en in die proses word bloedvloei gestimuleer.

Dit help glo met bloedsirkulasie, velprobleme, spanning, depressie en spierpyn. Daar’s egter nie bewyse nie en die verligting word dikwels aan ’n tipe plasebo-effek gekoppel, berig The New York Times.

Hoe lyk cupping?

Om foto’s van “cupping” te sien is byna soos om na ’n riller-rolprent te kyk. Al wat jy kan dink is: “Hoekom? Hoekom sal hierdie mense dit aan hulself wil doen?”

WAARSKUWING: Jy sal moontlik gril.

Thanks @arschmitty for my cupping today!!! #mpswim #mp @chasekalisz

A photo posted by Michael Phelps (@m_phelps00) on

Die merke kan glo tot 3 weke lank sigbaar wees!

Hier toets van Buzzfeed se personeel ‘cupping':

Lees nou

Glas wyn vir jou brak? Ja!

Lewis Pugh kniediep in vullis

The post Riller: Kolle op Michael Phelps se lyf appeared first on SARIE.

Is te veel oefening sleg vir jou?

$
0
0

Die menslike liggaam is ’n masjien en ons bewonder dit veral nou weer tydens die Olimpiese Spele. Maar soms kan dié masjien te ver gedryf word en by vroue kan dit lei tot amenorree, die afwesigheid van menstruasie. 

Dié toestand kom veral voor by atlete, soos Olimpiese gimnaste, en professionele dansers, soos ballerinas. Daar word onderskei tussen twee tipes, primêr en sekondêr. Primêre amenorree is wanneer ’n jong vrou teen die ouderdom van 16 jaar nog glad nie gemenstrueer het nie. Die toestand is sekondêr wanneer daar vir drie siklusse of langer as 6 maande aaneen nie menstruasie was nie.

Volgens Health24 kan dit ’n kombinasie van die vrou se gewig, stres en intense oefenprogram wees wat amenorree veroorsaak. ’n Ongebalanseerde dieet speel ook ’n rol.

 

Wanneer moet jy dokter toe gaan?

As jy 3 keer na mekaar nie menstrueer het nie, moet jy ’n dokter raadpleeg.

Gelukkig is amenorree nie permanent nie en kan dit met ’n gesonde eet- en gebalanseerde oefenprogram herstel word, Webmd.

– Vir meer inligting, besoek Mayo Clinic.

Maar om te oefen is belangrik …

Luister net na jou liggaam. Nie almal van ons hou van oefening nie en ’n uur by die gim is dikwels straf.

FOTO: Unsplash

FOTO Unsplash

Hier’s ’n 12-minuut-oefenprogram om jouself reg te kry vir die somer:

Dié oefenprogram neem net 12 minute. Doen elke oefening vir 20 sekondes en rus dan vir 10 sekondes voordat jy die volgende een doen. Herhaal die stel 3 keer. Rus ’n minuut tussen die stelle.

Opstote (push-ups) – lê op jou maag, hande langs jou skouers, stut jouself op jou knieë (later jou voete) en stoot jouself met jou arms op, sak stadig met jou bolyf tot net bokant die vloer deur jou arms te buig

Burpees – hurk, skop jou voete terug, doen ’n opstoot, keer terug na die hurk- posisie en spring in die lug

Hurksitte (squats) – staan met jou voete heupwydte uit mekaar, arms voor jou uitgestrek en laat sak jou boude sodat dit lyk asof jy sit

Triseps-oefening – staan met jou rug na ’n tafel, hande op die rand, sak af met jou lyf en stoot jouself weer met jou arms op

Sterspronge (jumping jacks) – spring na ’n wydsbeen-posisie en
klap terselfdertyd jou hande bo jou kop, spring dan weer sodat jou bene bymekaar is en jou hande langs jou sye

Afsakke (lunges) – staan met voete ’n liniaalbreedte uitmekaar, tree stadig vorentoe met regterbeen en sak stadig met jou linkerknie tot op die vloer, kom regop en tree terug met regterbeen; doen dieselfde met jou linkerbeen

Hardloop op die plek

Plank – doen ’n opstoot en bly in daardie posisie, met jou lyf reguit.

Bodydynamics: www.body-dynamics.co.za

Lees nou

Olimpiese openingseremonie – Onthou jy dit?

Knoffel vir gesondheid én geur

3 wenke vir bobaas-gesondheid

The post Is te veel oefening sleg vir jou? appeared first on SARIE.

Hoekom kry Karlien van Jaarsveld ’n drup?

$
0
0

Sy is glad nie siek of in ’n hospitaal nie. Inteendeel, die Afrikaanse sanger Karlien van Jaarsveld voel soos ’n nuwe mens. Haar geheim? ’n Weeklikse vitamiendrup.

“Die effek is ongelooflik. Ek voel soos ʼn nuwe mens. Ek het nuwe krag en energie en voel gesond en lewendig,” het Karlien aan Fanie Cronjé, SARIE se styl- en sosiale redakteur, gesê.

Gister het Karlien ’n foto van haarself op Instagram geplaas waar sy haar “weeklikse drup” ontvang het.

Karlien het dit aangepak oor sy sukkel met haar energievlakke en “deur die dag baie moeg dag is”. “Ek kry dit in dié stadium een keer per week tot ek ses druppe gedoen het. Daarna kry ek dit elke maand,” verduidelik sy.

Maar sy is nie al een wat dit laat doen nie. Danielle de Villiers, AB de Villiers se vrou, is ook ’n aanhanger.  

In Suid-Afrika is vitamiendruppe dalk ’n “nuwe” gonswoord en gier, maar in Hollywood is dit al ou nuus. Bekendes soos Madonna, Cindy Crawford, Gwyneth Paltrow, Rihanna en Cara Delevingne gebruik dit, berig The Australian.

‘Vitamiene is nie Smarties nie’

Maar SARIE se dieetkundige, Mariza van Zyl, meen jy kan “meer goed as kwaad doen op die lang duur”.

“Vitamiene is nie Smarties nie. En op die lang duur kan jy selfs toksisiteit in jou liggaam veroorsaak.”

Mariza beveel die vitamiendrup nie aan nie, veral nie vir iemand wat geen vitamientekort het nie of wat nie ernstig siek is nie.

“’n Vitamiendrup is net ’n korttermyn-pleister – dit kan nie ’n gebalanseerde dieet wat uit ’n verskeidenheid kosse bestaan, vervang nie.”

Maar volgens dr. Eunice van Wyk, ’n algemene praktisyn by FemMed Health, die Pretoriase kliniek waar Karlien haar behandeling ontvang, is dit nie sommer net ’n gesondheidsfoefie nie – dit toon werklike resultate.

“Almal het ’n mate van inflammasie, in enige stadium van hul lewe, weens stres, ’n ongesonde leefstyl, besoedeling, harde oefening en ’n wanbalans in hormone. Dit sit ons lewer onder geweldige druk en so raak die natuurlike detoksproses minder doeltreffend. Die gevolg? Pasiënte wat moeg is, maar sukkel om te slaap of te veel slaap, lae energie-vlakke en ’n terneergedrukte gemoed.”

Dr. Van Wyk meen die volgende resultate kan verkry word:

– Meer energie

– Beter gemoed

– Beter slaappatrone

– Beter vel (oor die detoks wat plaasvind)

– Makliker gewigsverlies (oor jou lewer ondersteun word)

Volgens dr. Van Wyk is hul drup ’n noukeurige resep met 9 bestanddele en dit word net deur dokters toegedien.

“Dit word ook aangepas per individu. Dit werk op fosfolipied-uitruilterapie en fokus sterk op selwandgesondheid sodat die selle doeltreffender funksioneer. Almal het dit nodig, party mense net meer as ander.”

Maar dr. Van Wyk sê sodra jy daarmee ophou, sal jou toestand stadig maar seker terugkeer na waar jy voor die behandeling was.

“Jou lyf kan ook net soveel op ’n slag opneem, daarom beveel ons aan dat jy ’n drupskedule voltooi. Dit begin met ’n weeklikse drup vir 4 – 6 weke. Daarna hoef jy net elke 2,3 of 4 weke ’n drup te kry.”

Volgens Marisa Ravenscroft, woordvoerder van Skinrenewal, sal elke pasiënt ’n volledige mediese ondersoek moet ondergaan voor die eerste sessie.

Die behandeling is nie geskik vir swanger vroue nie. Dr. Van Wyk, wat self swanger is, het dit voor haar swangerskap gereeld gebruik.

“Vir my, as mamma van ’n 3-jarige en 2-jarige én in ’n nuwe praktyk, het dit ’n groot verskil gemaak. Ek kry môre my derde dogtertjie en ek sien daarna uit om ná die geboorte die behandeling te hervat.”

Een drup sal jou R1 200 uit die sak jaag. En vir vier of meer druppe sal dit jou R1 000 per drupsessie kos.

Dr. Dawid Perold, ’n algemene praktisyn van Robertson, sê hy sal nie “sommer enigiets in sy pasiënte se are spuit nie”.

“Veral nie sonder mediese navorsing wat dit ondersteun nie.”

Maar Karlien glo dié behandeling maak ’n groot verskil in haar lewe en sy sal nie “sonder die druppe gaan nie”.

Lees nou

Só het Blake Lively haar bikini-lyf terug gekry!

5 goedvoel-stories

The post Hoekom kry Karlien van Jaarsveld ’n drup? appeared first on SARIE.

Dis kortpad-gesond

$
0
0

 

Ons weet jou gesondheid is ‘n ernstige saak, maar soms is daar ‘n kortpad of twee om sommer dadelik beter te voel – en lyk.

 

1. Los die gaskoeldrank

vector-soda-cansWetenskaplikes is dit eens dat koeldrank bo-aan die lys is van dinge wat jou gewig laat aansit. Dit bevat sogenaamde “leë energie”, dus net kilojoules (kJ), en geen voedingstowwe nie.

Het jy geweet? Daar is 9 teelepels suiker in ’n blikkie (sowat 340 ml) versoete koeldrank.

Probeer eerder een van dié gesonder drankies

2. Eet iets groen

groenJy gaan dit dalk nie regkry om jou dieet drasties te verander nie. Maar probeer om minstens een groen groentesoort soos spinasie of broccoli by jou aand- of middagete te voeg. Groen groentes bevat luteïen, wat goed is vir jou oë. En dit verminder jou risiko vir verskeie kankersoorte.

Eier-en-spinasieslaai

3. Lag meer

lagLag diep uit jou maag en jou liggaam stel endorfiene, die brein se goedvoel-chemikalieë, vry. Jy voel dan gelukkiger en meer ontspanne, wys Amerikaanse navorsing. As jy net 15 minute lank saam met ander mense na ’n komedie kyk, verhoog jou pyndrempel met sowat 10%.

4. Beweeg

oefenStudies dui aan as jy deur die dag meer beweeg, kan dit jou help om jou doelgewig vinniger te bereik. Mik na 150 minute ’n week. As jou leefstyl nie lang oefensessies toelaat nie, oefen meer gereeld vir kort tye. Klim trappe, staan meer uit jou stoel op en parkeer ver van jou bestemming af.

Klik HIER vir ’n oefenplan

5. Sweet deur TV-advertensies

tvDoen opstote en hurke tydens minstens een advertensie-onderbreking per TV-sessie. Dit klink dalk nie baie nie, maar kan tog jou spiere sterker maak. Oefen met ligte gewigte om spiermassa te bou. Behalwe dat dit jou arms mooi ferm maak, verbrand spiermassa ook meer energie (kJ).

Lees ons nuusbrief HIER

The post Dis kortpad-gesond appeared first on SARIE.

Koffieverslaafde? Dis dalk in jou gene!

$
0
0

Jy kan nie die dag oorleef sonder jou tweede, derde of selfs vierde koppie koffie nie. En jy’t al geleer geen besluite moet geneem word vóór jou eerste koppie boeretroos nie. Jou beheptheid met koffie is dalk nie ’n verslawing nie, maar eerder iets in jou gene.

Navorsers aan die Universiteit van Edinburg in Skotland het bevind ’n geen, PDSS2, is verantwoordelik vir die hoeveelheid koppies wat jy kan drink. Indien jy nie die geen het nie, sal jy smag na veel meer as een koppie koffie, berig CNN. En mét die geen kan jy aansienlik minder drink.

Tyd vir koffie. Foto: @julianovatoacessorios_instagram

Tyd vir koffie. FOTO @julianovatoacessorios_instagram

1 213 Italianers en 1 731 Nederlanders het aan hierdie studie deelgeneem. In albei groepe het die wetenskaplikes gesien hoe die PDSS2-geen ’n rol speel in die inname van koffie.

Die metabolisme van mense met dié geen verwerk ook die kafeïen stadiger, berig Popular Science.

Gelukkig is daar studies wat bewys koffie is goed vir jou.

FOTO: Unsplash

FOTO Unsplash

5 redes waarom koffie goed is vir jou

’n Koppie koffie soggens is dalk meer as net ’n energie-inspuiting. Gereelde koffiedrinkers – minder as 5 koppies per dag – het ’n kleiner kans om voortydig dood te gaan, volgens nuwe navorsing in die Amerikaanse joernaal Circulation. Al hoe meer studies wys dit het dalk verskeie gesondheidsvoordele.

Hier’s die redes:

Diabetes – Sowat 11%. Dis hoeveel deelnemers aan ’n Amerikaanse studie hul kanse verminder het om in die daaropvolgende vier jaar diabetes te kry. Dis nadat hulle oor vier jaar hul koffie-inname met gemiddeld 1,69 koppies per dag vermeerder het.

Parkinson se siekte – ’n Hoë kafeïen-inname (en dus koffie) word met ’n aansienlik laer voorkoms van Parkinson se siekte geassosieer, wys Amerikaanse navorsing. Matige kafeïengebruik kan dalk ook help vir die motoriese simptome, soos stadige bewegings, spierstyfheid, bewerigheid en verlies aan balans, volgens nog ’n studie in die Amerikaanse joernaal Neurology.

Klik hier om die ander 3 redes te lees.

Lees nou

Koffiebeker-slopies

5 redes waarom koffie goed is vir jou

‘Inspirasiekos met SARIE’ se koffie-resepte (episode 11)

The post Koffieverslaafde? Dis dalk in jou gene! appeared first on SARIE.


Kan jy dié lees sonder om te gaap?

$
0
0

Gaap is ’n aansteeklike ding. Soos jy die woord gaap hier lees, het jy seker al begin gaap. Gaap, gaap, gaap, gaap, gaap. Gaaaaaaaap …

Selfs net om na ’n prentjie te kyk van iemand wat gaap sal jou moontlik laat gaap.

Hoekom is gaap so aansteeklik?

Om te gaap is ’n onwillekeurige aksie en almal doen dit. Navorsing toon as jy gaap, bereik meer lug jou brein. Dit koel dan af en werk doeltreffender. Gaap is dus ’n metode om jou brein af te koel, berig Smithsonian.com.

Aansteeklike gapery kom net voor by mense en sjimpansees. En tussen 60 en 70 persent van alle mense kan bloot na prentjies van gapery kyk om te begin gaap.

Wetenskaplikes vermoed dit het te doen met onderliggende empatie. Professor Steven Platek, sielkundige van die Georgia Gwinnett-kollege in Amerika, het ’n MR-skandering gedoen van mense wat aansteeklike gapery ervaar.

Tydens die gapery het dieselfde dele in die brein verlig as dié wat met die verwerking van ons eie sowel as ander mense se emosies te doen het.

Het jy al gegaap?

Bronne: Smithsonian, Psycology Today

Lees nou

Dis kortpad-gesond

Só slaap die wêreld

1 slaapkamer, 3 maniere

The post Kan jy dié lees sonder om te gaap? appeared first on SARIE.

Selena vat blaaskans weens lupus

$
0
0

Die sangeres en gewildste mens op Instagram gaan vir eers ’n ruskans vat van haar bedrywige loopbaan.

Die 24-jarige ster ly aan lupus en het aan People vertel dat sy die tyd gaan gebruik om haar angs, paniekaanvalle en depressie weens die siekte aan te spreek. Dis nou tyd om na haarself om te sien.

Selena het in 2013 ook chemoterapie ondergaan as behandeling vir lupus.

Wat is lupus?

Dit word as die “stil siekte” beskryf. ’n Siekte waar die liggaam sy eie gesonde weefsel aanval. En dikwels neem dit jare om dit te diagnoseer.

Dis ’n outo-immuunsiekte. Die algemeenste en gevaarlikste soort is sistemiese lupus eritematose (SLE), ’n chroniese siekte van die bindweefsel. Dit het ’n uitwerking op verskeie liggaamstelsels en is bekend as die “groot nabootser” omdat dit simptome met soveel ander siektes deel.

Dit kan die vel aantas (velletsels en pynlike swelsels wat soos opgehewe kneusplekke lyk), asook gewrigte (vingers, hande, polse en knieë), niere, longe, hart en senuweestelsel.

Sowat 1 uit elke 250 mense ontwikkel dit. Daar is nie ’n kuur nie en simptome word met immuun-onderdrukkers (soos kortikosteroïede) beheer.

Simptome kan die volgende insluit:

• Geweldige moegheid
• Laegraadse koors
• Kwaai gewrigs- en spierpyn
• Veluitslag op lyf
• Gewigsverlies
• Sensitiwiteit vir die son
• Swak sirkulasie in hande en voete
• Haarverlies

Daar is bekendes wat openlik met lupus saamleef en bewys dat dié “stil” siekte hulle nié onderkry nie.

Lady Gaga – sanger

 

Seal – sanger

 

Elaine Paige – Britse aktrise

Die Grammy-wenner Michael Jackson het voor sy dood in 2009 ook aan lupus gely.

Verlede jaar het een van SARIE se Voorbladgesig-finaliste, Marié Lourens, vertel dat sy aan dié outo-immuunsiekte ly. Die toestand is in 2014 by haar gediagnoseer.

“Ek was nog nooit vantevore siek nie. Om chroniese medikasie te gebruik is moeilik. Ledemate wat pyn en uitputting is onder meer simptome, maar ek is glad nie siek nie en geniet die lewe.”

Lees Marié se volledige storie in ons Julie-2016 uitgawe.

Hier praat sy oor haar siekte

Lees nou

Malaria – stil, dodelike vyand

Zika-virus veroorsaak toe wel klein skedels

The post Selena vat blaaskans weens lupus appeared first on SARIE.

Voel jy vet? Dis jou postuur!

$
0
0

Die Hollywood-ikoon Audrey Hepburn het nie net styl en elegansie gehad nie, maar sy het ook ’n goeie postuur gehad. Haar agtergrond in ballet het gesorg dat ’n goeie postuur tweede natuur was. 

Volgens Amaria Carstens, SARIE se mode-redakteur, sal klere nog mooier lyk as jy ’n goeie postuur het. “’n Goeie postuur, saam met onderklere wat goed pas, sal jou klere nóg mooier en nóg beter aan jou laat sit.”

Vir Audrey en haar postuur kon jy altyd deur ‘n ring trek!

Jy vergeet soms om regop te staan, jou maag in te trek, jou skouers terug te stoot en jou kop te lig, maar swak postuur het talle ander gevolge waarvan jy dalk nie weet nie …

5 gevolge van slegte postuur

1) Jou hart en brein sukkel om te werk

Volgens Erin Sprong, ’n joga-afrigter van Kaapstad, veroorsaak skouers en ’n ruggraat wat oor tyd gereeld pap hang (slouch) dat jou rugspiere verswak. Dié permanente ronding verminder jou longkapasiteit en veroorsaak dat jou longe sukkel om genoeg suurstof na jou hart en brein toe te stuur. Suurstof is noodsaaklik vir die hart en brein om behoorlik te funksioneer.

2) Jou lyf sukkel om kos te verteer

Erin verduidelik verder ’n ronding in jou nek en rugraat benadeel jou spysverteringstelsel. Jou interne organe word saamgedruk en sukkel dan om die kos wat jy eet behoorlik te verteer.

3) Jy lyk vet

Volgens Janice Novak, postuur-kenner en skrywer van die boek Posture, Get it Straight!, moet die saamgedrukte organe iewers heen gaan. Al opsie is sywaarts – en dit laat jou onmiddellik vetter lyk.

4) Kaak-probleme

Janice sê jou kop is die grootste oorsaak van slegte postuur. Indien jy jou kop vorentoe uitstoot (soos wanneer jy nader aan jou rekenaarskerm of boek leun), moet jou skouers ekstra hard werk om jou kop regop te hou. Hierdie “vorentoe-kop” is die hoof-oorsaak van temporo-mandibulêre litversteuring (TMJ), wat pyn en klik-geluide in jou kakebeen veroorsaak.

5) Lusteloosheid

Vir ’n studie deur die San Francisco State University moes sekere studente met ’n “pap postuur” rondloop, terwyl ander deur die gange moes huppel. Die studente met die slegte postuur het gesê hulle het minder energie gehad en meer lusteloos gevoel ná die eksperiment. Lees die resultate hier.

Só kry jy goeie postuur:

– Stel jou voor jy is ’n marionet wat hang aan ’n toutjie met jou nek, ore, skouers en heupe wat outomaties in plek val onder mekaar.

- Wanneer jy sit: Moenie vorentoe leun nie. Plaas jou voete direk onder jou stoel om jou lyf te ondersteun.

– Staan gereeld op – te veel sit is sleg vir jou!

Wanneer jy slaap: Jou matras moet ferm wees. Vermy dit om op jou maag of met jou arms onder jou kussing te slaap en moet nooit op die bank slaap nie.

- Wanneer jy swaar voorwerpe optel: Buig jou knieë, trek jou maagspiere saam, hou jou rug reguit en dra die voorwerp naby aan jou lyf.

Bronne: Suid-Afrikaanse Gemeenskap van Fisioterapie, Improveyourposture.com, Prevention.com

Lees nou

Wêreldrekords – die bestes en die vreemdstes!

5 indrukwekkende hond-makeovers, jy sal wens dié kunstenaars sny jou hare

EKSKLUSIEF: Quinne terug by die Laan!

The post Voel jy vet? Dis jou postuur! appeared first on SARIE.

ADHD in ’n neutedop

$
0
0

Aandaggebrek-hiperaktiwiteitsindroom, algemeen bekend as ADHD, is ’n mediese toestand wat jy dikwels nie ontgroei nie. Met Nasionale ADHD-dag fokus ons op dié sindroom en wat jy als moet weet.

Onthou ADHD word nié deur die volgende veroorsaak nie:

– Kos-allergieë

– Te veel TV of ander tegnologie

– Te veel suiker

Bron: NIMH

FOTO Unsplash

FOTO Unsplash

Kan lyk soos ADHD, maar is nie:

– Allergieë en asma kan jou kind moeilik laat asemhaal en sy konsentrasie verbreek.

– ’n Gehoor- of sigprobleem.

– Middeloor-infeksies kan gehoorprobleme veroorsaak.

– Onderprestasie op skool weens leerprobleme.

– Emosionele probleme as gevolg van iets soos ’n egskeiding of dood in die gesin.

– Ontwrigtende of terughoudende gedrag weens angs en depressie.

– Probleme met konsentrasie weens petit mal-epilepsie (’n bewussynsteuring van ’n paar sekondes).

Bron: ADHASA

FOTO Unsplash

FOTO Unsplash

Studies wys kinders met ADHD is meer geneig om:

– Vroeg uit die skool te gaan (32% tot 40%)

– Min of geen vriende te hê (50% tot 70%)

– By antisosiale aktiwiteite betrokke te raak (40% tot 50%)

FOTO Unsplash

FOTO Unsplash

Hier’s die statistieke

– Tienerswangerskappe is volop en kom voor by 40% van ADHD-lyers.

– Sowat 8-10% van Suid-Afrikaners het ADHD. En dit neem waarskynlik toe.

– Vir elke meisie wat daaraan ly, is daar 3 seuns wat die toestand het, volgens die amptelike syfer. Maar kenners reken dis net so algemeen onder meisies en dat dit bloot nie by hulle gediagnoseer word nie.

– Dis in sowat 80% van gevalle oorgeërf en ’n kombinasie van albei ouers se gene, hoewel hulle nie noodwendig klinkklaar ADHD het nie.

– Omega 3- en omega 6-aanvullings maak ’n verskil in sowat 40% van gevalle.

– Dieet-aanpassings help in sowat 20% van gevalle in ’n mate.

– 1/3 kan hul medikasie stop as hulle groot is.

– Sowat 75% het leerprobleme. Hulle floreer nie in die huidige onderwysstelsel nie.

– Sowat 7-8 uit 10 kinders se toestand verbeter met medikasie. By die klein groepie vir wie pille nie werk nie, word op gedragsterapie gefokus

FOTO Unsplash

FOTO Unsplash

 Lees nou

Selfs met ADHD kry hy graad

ADHD: Die 7 mites

My lewe met ADHD: “Jy kán jou uitleef”

The post ADHD in ’n neutedop appeared first on SARIE.

Hillary (en die Demokrate) se hoes

$
0
0

Die Amerikaanse verkiesing is beter as enige sepie en die res van die wêreld kyk gefassineerd toe. Soos nou weer toe bakteriese longontsteking by Hillary Clinton gediagnoseer is en sy haar mediese rekords moes bekend maak, berig Washington Post.

Wat is longontsteking, en hoe verskil dit van brongitis (longpypontsteking)? Albei kan veroorsaak dat jy weke lank jou longe uithoes. Maar daar is belangrike verskille.

Longontsteking

Longontsteking is presies wat die woord sê: Inflammasie van die long. Jy voel gewoonlik baie erger as iemand met brongitis.

Simptome, behalwe ’n pynlike en gereelde hoes, kan insluit:

– Koors

– Borspyn

– ’n “Klam” hoes

– Hoofpyn

– Moegheid

– Kouekoors

Daar is verskeie soorte, maar bakteriese longontsteking is die algemeenste by volwassenes. Dit kan jou baie siek maak en is ’n leidende oorsaak van dood by Amerikaners, volgens die mediese webtuiste Webmd.

Bakteriese longontsteking word met antibiotika behandel en dis belangrik dat jy behoorlik rus. Iemand van Hillary se ouderdom (bo 65) behoort ná ’n paar dae haar werk te kan hervat – mits sy rus, wat onse Hillary duidelik nie gaan doen nie. Maar dit kan etlike weke (sowat 4-6) duur voordat jy weer jouself voel, volgens The Washington Post.

FOTO: Unsplash

FOTO Unsplash

Brongitis

Akute brongitis is inflammasie van die lugweë wat na die longe toe lei. Dit kan ná ’n virus-infeksie, soos verkoue of griep, toeslaan of op sy eie ontwikkel. Tipies gaan antibiotika nie daarvoor help nie, want dit maak nie hond haaraf met ’n virus nie.

Simptome

– Aanhoudende hoes, met of sonder slym

– Seerkeel

– Borspyn

– Bors-kongestie

– Kortasem

– Bors fluit

– Lyfseer

– Kouekoors

Akute brongitis kan binne ’n week vanself opklaar, maar die hoes kan weke of selfs maande voortduur, volgens Webmd.

Lees nou

5 goed wat skool jou nooit geleer het nie

Katy Perry kon nie ophou huil nie

Jackie O op die silwerdoek

The post Hillary (en die Demokrate) se hoes appeared first on SARIE.

Viewing all 219 articles
Browse latest View live